افزودنی های بتن یا افزونه ها، به موادی گفته میشود که برای اصلاح، بهبود یا تخصصی کردن خواص بتن از آنها استفاده میشود. کاربرد این ماده در شرایط گوناگون نیاز به خواص و ویژگی‌های متفاوتی دارد که می‌توان با افزودن مواد و ترکیبات شیمیایی خاص آن را تامین کرد.
بسته به شرایط فیزیکی و شیمیایی متنوع، نظیر آب و هوا، نزولات جوی از قبیل برف و باران، و دیگر عوامل از این دست، شرایط و زمان گیرایی بتن دستخوش تغییراتی میشود. نیاز به افزودن این مواد برای دستیابی به بتن ایده آل، راه حلی مهندسی‌شده و آشناست که طی سال‌ها در بسیاری نقاط جهان اجرا شده و توسط متخصصین به‌کار برده میشود.
در این مطلب ضمن بررسی موضوع فوق، به این موارد می‌پردازیم:
- از تنوع افزودنی‌های بتن چه می‌دانیم؟
- برای دستیابی به کدام مزیت‌ها در بتن از این افزودنی‌ها استفاده میشود؟
با ما در مطالعه این متن همراه شوید.
با افزودنی های بتن بیشتر آشنا شویم!
افزودنی‌های بتن موادی هستند که به شگل گَرد یا مایع به بتن اضافه شده و آن را به شرایط دلخواه می‌رسانند. البته نباید این افزودنی‌ها را صرفاً با کاتالیزورها یا تسریع‌کننده‌های عملکرد بتن یکی دانست.
در موارد زیادی از این افزودنی‌ها استفاده میشود. در ادامه، به برخی از مهم‌ترین کاربردهای آنها اشاره کرده‌ایم.
روان کننده و فوق روان کننده :
از انواع افزودنی های بتن، فوق روان کننده‌های بتن در انواع لیگنوسولفاتی، کربوکسیلاتی و نفتالینی هستند.
کار اصلی این گروه، کاهش نیاز بتن به آب و افزایش کارایی و مقاومت آن است. این خاصیت با ترکیب بهتر سیمان صورت گرفته و عمل ترکیب را آسان و باکیفیت می‌کند.
انواع روان کننده بتن دارای تنوع مفیدی است که کاربرد آن را در بخش بتن ریزی تسهیل می کند. این مورد شامل:
- نوع A با خاصیت کاهندگی آب بتن که به مقاومت کلی بتن می‌افزاید.
- نوع D با کاهندگی آب بتن و تاخیر در گیرش بتن که زمان گیرش را افزایش داده و فرصت بیشتری به پیمانکار و مجری برای اصلاحات احتمالی می‌دهد.
- نوع E با خاصیت زودگیری و کاهش دهندگی آب که سرعت گیرش بتن را افزایش می‌دهد.
چسب بتن :
چسب بتن ، از افزودنی های بتن است که در ترمیم شکستگی و آسیب بتن، افزایش مقاومت و خواص شیمیایی و ممانعت از ترک خوردگی عملکرد موثری دارد. دو دسته اپوکسی و لاتکس اصلی‌ترین انواع چسب بتن هستند. این مواد در ترکیب با سیمان پرتلند مقاومت بالایی در برابر نفوذ آب ایجاد کرده و در نصب کاشی و سرامیک و نیز نمای ساختمانی کاربردهای وسیعی دارند.
ضد یخ بتن :
این افزودنی تندگیر کننده، در پروسه بتن ریزی مانع از یخ زدگی آب شده و از کاهش استحکام بتن به‌طور جدی پیشگیری می‌کند. ضد یخ بتن که به شتاب دهنده نیز معروف است، با پایین آوردن نقطه انجماد آب، فواید زیادی در بخش کاهش زمان گیرش داشته و بین ۲۰ تا ۵۰ درصد در انرژی و زمان صرفه‌جویی می‌کند.
از انواع ضد یخ بتن می‌توان به مایع، پودری، ضد یخ شیمی و شیمیایی ساختمان و انواع بدون کلراید و با کلراید اشاره کرد. همه این نمونه‌ها در افزایش مقاومت اولیه و نهایی بتن نقش داشته و میزان پاشش بتن و گرد و غبار را در روش خشک کاهش می‌دهند.
حباب ساز هوا :
حباب ساز هوا با ایجاد حباب‌های ریز و فراوان درون بتن، وزن حجمی آن را کاهش ولی مقاومت آن را افزایش می‌دهند. این حباب‌ها در برخی موارد به شکل طبیعی و با هیدراتاسیون بتن تولید می‌شوند. اما برای تولید مصنوعی آنها از این مواد استفاده میشود:
- مواد شیمیایی و معدنی در قالب حباب‌سازهای آماده
- رزین‌های طبیعی به‌دست آمده از چوب
- اسیدهای چرب ناشی از واکنش روغن‌های گیاهی
تخلخل ناشی از عملکرد این حباب‌ها، به ایجاد محفظه‌های پر از هوا با اندازه بسیار ریز منجر شده که در مقایسه با کل حجم بتن ریزی شده قابل محاسبه هستند.
آب بندها :
به دلیل اهمیت بالای دوام سازه‌های بتنی، نیاز مبرمی به کاربرد انواع افزودنی های بتن در قالب آب بندها وجود دارد. زیرا تاثیر عامل جوی نظیر بتن ریزی در هوای سرد و بتن ریزی در هوای بارانی می‌تواند ضمن بر هم زدن نسبت ترکیب سیمان با آب، مقاومت کلی آن را کاهش داده و ایمنی بنا را زیر سوال ببرد.
روش اقتصادی این کار که حین بتن ریزی اولیه انجام میشود، بهترین نتیجه را به‌دست می‌دهد.
نوع دوم این روش که آب‌بندی ثانویه نام دارد، پس از بتن ریزی انجام شده و اساس کار آن آب بندی غشا است.
انواع پوشش مواد آب بند عبارتند از نمونه‌های مورد استفاده در ملات، کاشی و سنگ کاری استخرها، زیر زمین‌ها، بام و تراس، سرویس بهداشتی، مخازن آب و فاضلاب، باغچه و روف گاردن و در نهایت موارد کاربردی در نمای ساختمان و پوشش محافظتی بناها.
به‌طور کلی اصلاح بتن می‌تواند زمان و شرایط گیرایی آن را دچار تغییر کرده یا بر میزان روان بودن بتن تاثیر داشته و آن را تغییر دهد. سایر موارد، مانند افزایش مقاومت نسبی بتن و موادی که خاصیت خورندگی را در بتن کنترل می‌کنند نیز از دیگر کاربردهای افزودنی های بتن به شمار می‌آیند.
لحاظ کردن مقدار این مواد در محاسبه کلی ماده بتن از جمله مواردی است که نباید از خاطر برد. در غیر این صورت، ترکیب بتن از حالت مناسب خارج شده و مشکلاتی در ادامه گریبان‌گیر مسیر اجرای پروژه خواهد شد.
در ادامه مطلب، شما را با تنوع این محصولات و کاربردهای آنها آشنا خواهیم کرد.
با ما همراه بمانید.
افزودنی های بتن در چه مواردی موثرند؟
نخستین انتظاری که از بتن در ساخت‌وسازها، نوسازی ساختمان و نیز اجرای پروژه‌های عمرانی و بتن ریزی می‌رود، روند مناسب اتصال و برقراری پیوند بین اجزا و مصالح ساختمانی است. برای مثال بتن باید بتواند بلوک‌های سیمانی، آجر، سنگ و دیگر مصالح را به نحو مناسبی به یکدیگر متصل کند. هر قدر بتن مناسب‌تری در اختیار باشد، کیفیت کار و زمان این گیرایش نیز بهتر خواهد بود. همچنین بتن باید بتواند در درازمدت دوام بیشتری داشته و در برابر عوامل محیطی اعم از شیمیایی و فیزیکی، مقاومت بهتری از خود نشان دهد. همچنین در بتن ریزی از مکمل هایی نظیر ژل میکروسیلیس بتن ، پودر ضد سایش و چند مورد دیگر نیز استفاده میشود .
در مورد صاف و یکدست شدن سطح کار نیز، استفاده از ماله پروانه ای گزینه مفید و مناسبی است.
اما با تمامی این توصیفات، گاهی نیاز به ایجاد تغییراتی در ساختار و خواص بتن وجود دارد. این کار با کمک افزودنی های بتن به‌آسانی امکان‌پذیر است.
با ۵ فایده افزودنی های بتن آشنا شویم!
- خاصیت سرعت بخشیدن به روند گیرایی و کسب مقاومت اولیه: در برخی شرایط و پروژه‌های خاص، نیاز است تا زمان گیرایش اولیه بتن را سرعت بخشیده و این مرحله زودتر از زمان عادی طی شود. در چنین شرایطی، افزودنی های بتن از نوع سرعتی بسیار مفید واقع می‌شوند.
- خاصیت افزایش کارایی بتن بدون تغییر یا در نظر گرفتن میزان آب موجود در بتن (نسبت آب به سیمان در ترکیب بتن) یا به عبارتی افزایش مقاومت کلی بتن
- خاصیت کاهش سرعت گیرایی: درست برعکس زمانی که به گیرایش فوری نیازمندیم، در مواردی مایلیم این زمان را افزایش دهیم. در این موقعیت کاهنده‌های سرعت در قالب افزودنی های بتن بسیار خوب عمل می‌کنند.
- خاصیت افزایش مقاومت بتن در برابر کاهش شدید دما و یخ زدگی
- خاصیت افزایش مقاومت در برابر ترکیب با سنگدانه‌ها و خوردگی
کلام آخر
خواص گوناگون بتن چه به لحاظ زمان گیرایی و چه از نظر میزان مقاومت در برابر عوامل گوناگون محیطی از قبیل دما، رطوبت و سایر موارد، بسیار ارزشمند است. با کاربرد این افزونه‌ها می‌توان بتن را با کیفیت بالاتری تهیه کرد و در شرایط گوناگون، در بیشترین و بهینه‌ترین مصارف ممکن به‌کار بست.
بدیهی است که کارشناسان بتن در این زمینه صاحب‌نظر بوده و از نحوه و میزان کاربرد این مواد آگاهی کافی دارند.
به این منظور در پروژه‌های ساخت‌وساز، از مشورت با مهندسین عمران برای نحوه استفاده از افزدونی های بتن غافل نشوید.
کاربرد به‌جا و مناسب این افزودنی‌ها، ضمن تسریع پروسه ساخت‌وساز، باعث افزایش کیفیت کار میشود.
اجرای اخرین پروژه های ما را صفحه ویدئو ها و در آپارات ببینید.