بتن ریزی و عوامل تاثیرگذار بر آن از موضوعات جالب در مهندسی ساخت و ساز است. علاوه بر کیفیت بتن و شرایطی که عملیات بتن ریزی در آن انجام می‌شود، مواد افزودنی بتن نظیر حباب ساز هوا نقش مهمی در پیشبرد کار داشته و بتن تهیه شده را از کیفیت و مقاومت بالاتری در برابر چرخه ذوب و انجماد بهره‌مند می‌سازد.
با وجود نقش مفید و موثر حباب ساز هوا بر روی بتن، کاربرد این ماده از حساسیت بالایی برخوردار بوده و در صورت استفاده بیش از حد اثرات نامطلوبی بر پروسه بتن ریزی به جا می‌گذارد.
در مطلب پیش رو به بررسی این موضوع می‌پردازیم.
با ما همراه باشید.
بتن ریزی و نقش حباب ساز هوا در کیفیت آن
بتن ریزی از بخش‌های مهم ساختمان‌سازی بوده و تاثیر زیادی بر کیفیت بنای در دست احداث دارد. انتخاب مواد مناسب و رعایت نسبت بین این مواد از جهت تاثیری که بر محتوای بتن دارند مهم بوده و نقش تعیین کننده‌ای ایفا می‌کند.
حباب ساز هوا یا E.M.AIR بنابر تعریف ماده‌ای است که با ایجاد حباب‌های کوچک، پایدار و یکنواخت هوا در بتن، ضمن از بین بردن لوله‌های مویین تشکیل شده در بتن مانع از عبور آب شده و باعث افزایش نفوذناپذیری و دوام بتن می‌شوند.
حباب‌های تشکیل شده از این طریق عمدتا با قطر کمتر از 1 میل و حدود 0.3 میلی‌متر، کروی و منظم بوده و به شکل همگن در مخلوط بتن پراکنده می‌شوند.
از مزایای مهم کاربرد حباب ساز هوا در بتن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا بردن انسجام و یکپارچگی بتن
- بهبود تراکم در مخلوط های باکارایی پایین
- افزایش مقاومت در برابر ذوب و یخ‌زدگی
لازم به ذکر است در سیکل‌های مداوم یخ زدگی و ذوب که در مناطقی با آب و هوای بیابانی و نوسانات دما اتفاق می‌افتد، افزایش حجم آب ناشی از یخ‌زدگی منجر به ایجاد ترک در بتن، افزایش نفوذپذیری و نهایتا ایجاد فرسایش با عمق بیشتر می‌گردد.
در این حالت ماده افزودني حباب هوا ساز بتن جهت كاهش نفوذپذيری و افزايش طول عمر بتن به آن افزوده مي‌شود.
حباب ساز هوا و تاثیرات آن را بشناسیم…
حباب ساز هوا مورد استفاده در بتن ریزی به 2 نوع اصلی مواد جامد و مایع تقسیم می‌شود. نوع جامد در واقع عوامل فیزیکی غیر آلی با کاربرد بسیار محدود هستند که تنها در برخی انواع بتن قابل کاربرد هستند. زیرا ساختار داخلی آنها با ماتریس سیمان یکسان نبوده و در بسیاری موارد باعث ناهمگنی سیمان می‌گردند.
حباب سازهای محلول در آب که متعلق به گروه عوامل فعال‌ساز سطحی یا سورفکتانت‌ها هستند، با داشتن یک زنجیره بلند هیدروکربنی در یک سر خود از یک سمت به جذب آب و از سمت دیگر به جذب هوا تمایل دارند.
نکته مهم و قابل ذکر اینکه این افزودنی‌ها در واقع در محلول حباب ایجاد نمی‌کنند بلکه حباب‌های تولید شده در فرایند اختلاط را پایدار و حفظ می‌کنند که با فرایند گازسازی توسط افزودنی‌های گازساز کاملا متفاوت است.
در شرایط یخبندان و بتن ریزی در هوای سرد ، مهم‌ترین و اصلی‌ترین هدف از کاربرد حباب هوا ساز ، رسیدن به دوام و پایایی مورد نظر در چرخه ذوب و انجماد است. وجود ترک‌های ریز و جمع شدن رطوبت در آن برای انواع بتن موردی کاملا عادی و معمولی است که به ایجاد فشارهای هیدرولیکی و اسمزی در بتن منجر می‌شود.
تجربه ثابت کرده بتن بدون پوشش مقاومت کمی در شرایط یخبندان از خود نشان می‌دهد. در این شرایط، افزودن ماده حباب ساز با بالا بردن مقاومت از متلاشی شدن بتن در حالت انجماد جلوگیری می‌کند.
لازم به یادآوری است استفاده از مقادیر زیاده از حد این ماده نتایج نامطلوبی بر ویژگی‌های بتن داشته و به تخریب یا پایین آمدن سطح کیفی کار به شکل قابل ملاحظه‌ای می‌انجامد.
کلام پایانی
حباب ساز هوا از افزودنی‌های موثر بر مقاومت بتن بوده و در شرایط خاصی در عملیات بتن ریزی به کار گرفته می‌شود. این ماده با ایجاد حباب‌های ریز و یکنواخت در بتن ضمن افزایش مقاومت آن از متلاشی شدن این ماده در مجاورت ترک‌های ریزی ممانعت می‌کند که رطوبت را به خود جذب کرده‌اند.
کاربرد مناسب، به‌هنگام و به اندازه این ماده در عملیات بتن ریزی از شروط اساسی و الزامی بوده و در صورت عدم رعایت آن ممکن است بتن و کیفیت آن دستخوش چالش‌های جدی گردند.
بر این اساس توصیه می‌شود استفاده از افزودنی حباب ساز هوا زیر نظر کارشناس مربوطه و با رعایت استانداردهای وضع شده برای بتن صورت گیرد.