قالب بتن ریزی از ملزومات کارهای ساختمانی است که نقش مهمی در شکل‌گیری سازه‌های بتن مسلح دارد. تنوع این قالب‌ها چه از نظر متریال و چه به‌لحاظ ابعاد، امکان اجرای دقیق این سازه‌ها را فراهم می‌کند. به‌همین دلیل لازم است مجری این نوع سازه‌ها اطلاعات کافی در مورد این ملزومات کاربردی داشته باشد تا با انتخاب مناسب‌ترین نوع آنها برای هر بازسازی بهترین نتایج را کسب کند.

در مطلب پیش رو، ضمن پرداختن به این موضوع، موارد زیر را نیز بررسی خواهیم کرد:

• از انواع قالب‌های بتن ریزی و مزایا و معایب آنها چه می‌دانیم؟
• کدام قالب برای کدام شرایط مناسب‌تر است؟
• از مراحل طراحی قالب‌ها بیشتر بدانیم!

تا انتهای متن با ما همراه بمانید.

با تنوع قالب بتن ریزی آشنا شویم!

بتن ریزی مرحله مهم و تاثیر گذاری در ساخت و سازهایی است که در آنها از این نوع مصالح استفاده می‌شود. هر جا نیاز به کاربرد بلوک‌های بتنی باشد، وجود قالب‌هایی برای شکل دادن به این حجم‌های بتنی وجود دارد. ساخت انواع قالب‌های موقت و دائمی هم بر همین اساس شکل گرفته است.

تنوع این قالب‌ها از نظر شکل، بستگی مستقیم به نیازهای کاربری آنها داشته و توسط کارشناس معماری یا کارفرمای سازنده بنا تشخیص داده می‌شود. بسته به نوع قالب و متریال مصرفی برای تهیه آن، استادکارانی نیز ساخت این نوع قالب بتن ریزی را زیر نظر کارشناس و مهندسین مربوطه برعهده دارند.

تنوع این قالب‌ها را می‌توان در دسته بندی‌های زیر تعریف کرد:

 

• قالب‌ بتن ریزی چوبی :

  این نوع قالب که اغلب از چوب سبک و انعطاف‌پذیر و سبک ساخته می‌شود در برابر دما عایق است و می‌توان تعداد یا طول آن را تغییر داد. قیمت مناسبی هم دارد. اما دوام طولانی نداشته و پس از چند بار استفاده بلامصرف می‌شود.

 

• قالب‌ بتن ریزی فلزی:

  این نوع با داشتن ابعاد استاندارد و دوام بالا برای انواع سازه‌های بتنی کاربردی بوده و ابعاد آن نیز بنا به درخواست مشتری یا نظر کارفرما قابل تغییر است. سرعت عمل بالا و مقاومت آن در دماهای بالا حتی حین آتش‌سوزی و ایجاد سطوح کاملا صاف و یکدست اصلی‌ترین مزایای این نوع قالب بتن ریزی محسوب می‌شوند. اما قیمت بالا و انتقال زیاد گرما از معایبی است که کاربرد آنها را در برخی موارد کم می‌کند.

 

• قالب‌ بتن ریزی پیش آکنده:

  در شرایط آب و هوایی مختلف نظیر بتن ریزی در هوای گرم یا بتن ریزی در هوای سرد، بتن ریزی پایه پل و سد و پروژه های عظیم ‌ و نیز مواردی با ضخامت بالا (بیش از ۱۰ سانت) نیاز به بتن از پیش آکنده شده (PA) وجود دارد. در قالب‌گیری این نوع بتن از قالب ویژه پیش آکنده استفاده می‌شود.

 

• قالب‌ بتن ریزی آجری:

  آجر هم از مصالحی است که از آن برای تهیه قالب بتن ریزی و بیشتر برای پی‌ریزی ساختمان استفاده می‌شود. این روش که با ایجاد دیواره آجری اجرا می‌شود، سرعت بالایی دارد و با قیمت مناسب و بدون نیاز به گودبرداری انجام می‌شود.

این نوع قالب مزیت محکم‌تر کردن شالوده بنا را هم دارد اما به‌دلیل عدم قابلیت تنظیم و تغییر اندازه و یکبار مصرف بودن در برخی موارد کاربران را به خود جذب نمی‌کند.

 

• قالب‌ بتن ریزی فایبرگلاس و پلی‌اتیلن:

  از متریال شیمیایی نیز در ساخت قالب بتن ریزی استفاده می‌شود. تنوع مدل‌های این قالب‌ها، امکان اجرای طرح‌های بسیار زیبا را در این بخش ایجاد کرده اما از نظر اقتصادی چندان به‌صرفه نیست.

 

• قالب‌ بتن ریزی لغزشی یا Slip Forming:

  در این روش همزمان با حرکت پیوسته قالب، عملیات میلگردگذاری و بتن ریزی هم انجام شده و قالب بر روی سطح می‌لغزد. از این نوع بیشتر برای سازه‌های قائم نظیر دیوارهای برشی، دکل‌ها، سیلوها و مخازن ذخیره مواد و موارد مشابه استفاده می‌شود. از نوع افقی این قالب‌های لغزنده نیز برای کانال های زهکشی و پوشش تونل‌ها استفاده می‌شود.

 

• قالب‌های ماندگار یا ICF:

  این سیستم با قالب‌هایی که در مراحل بعد جزئی از دیوار شده و باقی می‌ماند تهیه شده و همزمان نقش عایق دما را نیز ایفا می‌کند.

سرعت بالای اجرا مزیتی است که در این نوع قالب بتن ریزی وجود دارد. اما اغلب از ضخامت ایجاد شده در اثر کاربرد آن ابراز نارضایتی می‌شود.

قالب بتن ریزی: از طراحی تا اجرا!

بتن ریزی مرحله حساس و مهمی در ساخت و ساز محسوب می‌شود. بر این اساس، تهیه قالب‌های ویژه این کار نیز نیازمند محاسبات دقیق و طرح نقشه است.

برای ساخت استاندارد هر قالب باید مراحلی را طی نمود که در آنها علاوه بر وجود سازندگان، به نظر و تاییدیه مهندسین ناظر نیاز است.

این مراحل عبارتند از:

• طراحی شکل هندسی قالب بر مبنای نیاز و الزامات ساخت که تحت نظر مهندس پیمانکار عملی می‌شود.
• محاسبه بارهای وارده بر قالب (استاتیکی) که پس از انجام توسط مهندس ناظر تایید می‌شود.
• تهیه نقشه، ذکر جزئیات و تشخیص و رفع اشکالات موجود که به‌خوبی اهمیت این مرحله را نشان می‌دهد.

سخن آخر در ارتباط با قالب بتن ریزی

ساخت بناهایی مستحکم و بادوام که ضریب ایمنی ساخت در آنها کاملا بالا باشد بدون شک ارتباط مستقیمی با بتن ریزی و استفاده از تجهیزات مناسب برای این کار دارد. قالب بتن ریزی یکی از مهم‌ترین این لوازم است که بدون وجود آن نمی‌توان انتظار یک شالوده محکم و مهندسی‌ساز را داشت.

خوشبختانه تنوع قالب‌های تولیدی در این زمینه، نقش خوبی در اجرای موفق این عملیات ایفا می‌کند.

تنوع متریال مصرفی برای تولید این قالب‌ها نیز، بخش مهمی از تهیه آنهاست که بر قیمت، تنوع کاربردی و کیفیت قالب‌ها تاثیر جدی به‌جا می‌گذارد.

بی‌شک برای انتخاب بهینه این ملزومات بتن ریزی، نیاز به دانش فنی و استفاده از توانایی اهل فن احساس می‌شود.

پروژه های بتن ریزی ما را در بخش ویدئو ها و همچنین در آپارات ببینید